0
0 Cao huyết áp là một căn bệnh khá phổ biến ở người cao tuổi. Do quá trình lão hóa, các động mạch trở nên cứng và kém linh hoạt. Tình trạng này dẫn đến huyết áp tâm thu cao, tạo ra sự chênh lệch lớn giữa huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương ở người già. Tăng huyết áp (THA) là bệnh mãn tính, biểu hiện chính là tăng áp lực động mạch, gây biến chứng ở nhiều cơ quan như não, thận, mắt, hệ tim mạch.
Có hai loại tăng huyết áp đó là nguyên phát và thứ phát. Loại nguyên phát chiếm khoảng 90%, gặp phần lớn ở tuổi trung niên và tuổi già do thay đổi cơ chế gây co mạch hoặc giãn mạch. Tăng huyết áp thứ phát thường được gặp ở người trẻ và trẻ em do các bệnh lý về thận, nội tiết… Ở người cao tuổi, hẹp động mạch thận là nguyên nhân chính gây tăng huyết áp thứ phát.
Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch vành và đột quỵ. Đây là những biến chứng thường gặp và có tỷ lệ tử vong cao hoặc để lại những di chứng nặng nề như mất ý thức, liệt nửa người,… khiến bạn không thể lao động được, thậm chí phải chăm sóc lâu dài.
Mục Lục
Biến chứng cao huyết áp ở người già
Bệnh cao áp huyết, không chữa trị ,làm hại cơ thể ta nhiều cách. Áp huyết cao hơn bình thường khiến tim và các mạch máu phải làm việc nhiều hơn.Con tim lúc nào cũng gắng sức. Sau trở thành mệt mỏi và yếu dần.Cho đến một lúc, con tim suy yếu sẽ không còn bơm đủ máu; không đáp ứng được nhu cầu của các cơ quan trong cơ thể; nhất là khi người bệnh vận động, gây các triệu chứng mau mệt, choáng váng, khó thở…; nhất là khi vận động.
Áp suất cao trong các mạch máu có thể làm tổn thương thành của các mạch máu. Nhưng chỉ tổn thương trong lòng các mạch máu dễ bị chất mỡ cholesterol và các tế bào tiểu cầu (platelet) luôn luôn có sẵn trong máu bám vào.Cơ chế dây chuyền này lại càng làm lòng các mạch máu tổn thương thêm nữa và dần dần nhỏ hẹp lại.
Tương tự, cao áp huyết làm tổn thương các mạch máu nuôi óc, nuôi thân, nuôi mắt,… Gây các biến chứng tai biến mạch máu não, suy thận, giảm thị giác,…So với người thường, người cao áp huyết, nếu không chữa, dễ bị bệnh hẹp tắc các động mạch tim khiến tim đâm ra thiếu máu nuôi (ischemic heart disease) gấp 3 lần, dễ suy tim gấp 6 lần và dễ bị tai biến mạch máu não gấp 7 lần.
>> Tham khảo thêm chuyên mục phòng bệnh cho người lớn tuổi tại đây.
Lời khuyên của thầy thuốc về cách phòng bệnh tăng huyết áp
Người cao tuổi có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của họ bằng cách giảm nguy cơ đột quỵ, cơn đau tim, suy tim và tử vong thông qua việc kiểm soát tốt huyết áp. Điều trị tăng huyết áp có thể kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ các biến cố nghiêm trọng như đột quỵ hoặc cơn đau tim. Người cao tuổi bị THA nên khám và xin tư vấn của bác sĩ tim mạch về việc thay đổi lối sống và điều trị bằng thuốc hạ huyết áp. Bắt đầu can thiệp điều trị càng sớm, chất lượng cuộc sống càng tăng.
Hãy giảm cân ở người thừa cân hoặc béo phì
Nếu tăng 5-10kg trọng lượng cơ thể so với cân nặng chuẩn (lúc 18 tuổi) sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ xuất hiện THA. Tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ (chiếm tới 48%) khả năng mắc bệnh. Nguy cơ này tăng dần ở phụ nữ cao tuổi, sau mãn kinh. Những người béo phì, bụng to (với vòng thắt lưng > 85cm ở nữ và > 98cm ở nam) cũng có nhiều khả năng bị THA.
Tốt nhất phải duy trì chỉ số khối cơ thể từ 18 – 22, tức là giữ trọng lượng cơ thể ở mức bình thường. Với người thừa cân hoặc béo phì, cứ giảm 10kg cân nặng sẽ làm giảm 5-10mmHg mức huyết áp tâm thu. Tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau, các thực phẩm ít chất béo, giảm ăn các loại mỡ bão hòa và mỡ toàn phần.
Nên ăn 3 bữa một ngày
Khoảng một nửa thực phẩm là chất bột, rau xanh, trái cây. Không dùng nhiều mỡ và chất ngọt. Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ như: đậu xanh quả, đậu hạt các loại, măng,… Hàng ngày nên ăn khoảng 55-85g các chế phẩm từ sữa như sữa tươi, sữa chua,…Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như: hạt vừng, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân,…. Acid béo omega-3 trong cá và các loại hạt có tác dụng làm hạ cholesterol xấu; tăng lượng cholesterol tốt và giảm nguy cơ máu đông.
Ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ
Thịt và mỡ động vật, nhất là các loại thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò; các loại sữa và trứng có hàm lượng mỡ bão hòa cao. Là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa. Do đó, các nhà khoa học khuyên nên chuyển dần chế độ ăn nhiều thịt sang ăn nhiều cá và đạm thực vật.
Chế độ ăn giảm muối, giàu kali và canxi
Nhu cầu muối ăn trung bình của một người khoảng 15g/ngày. Trong đó có tới 10g sẵn có trong thực phẩm tự nhiên. Đặc biệt ngư dân thường có thói quen ăn mặn; do vậy họ cần phải tập luyện chế độ ăn giảm muối, tốt nhất khoảng dưới 6g muối/ngày.
Bỏ thuốc lá
Là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh THA và các bệnh tim mạch.
Giảm uống rượu
Một số nghiên cứu cho thấy, nếu dùng thường xuyên một lượng rượu nhỏ. Sẽ có tác dụng làm giảm các nguyên nhân gây tử vong nói chung và do tim mạch nói riêng. Uống rượu với mức độ vừa phải có thể làm giảm huyết áp từ 2 – 4mmHg. Nam giới mỗi ngày không uống quá 2 ly nhỏ; tương đương 30ml ethanol. Đối với phụ nữ và người nhẹ cân, lượng rượu nên uống chỉ bằng một nửa nam giới. Có nhiều bằng chứng cho thấy, có mối tương quan chặt chẽ giữa uống rượu; và tỷ lệ bệnh THA trong cộng đồng. Uống nhiều rượu dễ làm THA./.
