Rau diếp cá được dùng làm thuốc thông thường hoặc phơi khô để dùng cho thời gian dài. Theo sách cổ, rau diếp cá có vị chua, mùi tanh, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, lợi tiểu, tiêu thũng; chữa trĩ, đỏ mắt, trực khuẩn mủ xanh, sốt, mẩn ngứa, viêm ruột, kiết lỵ, bí tiểu …
Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy: Rau diếp cá có tác dụng kháng viêm, ức chế mạnh đối với nhiều loại vi khuẩn, vi rút cúm. Đặc biệt, rau diếp còn chứa decanoyl acetaldehyde, một hoạt chất có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Mục Lục
Nguồn gốc của rau diếp cá
Diếp cá có tên khoa học là Houttuynia cordata, thuộc họ Saururaceae và có nguồn gốc từ các nước thuộc khu vực miền Nam Trung Quốc, Đông Nam Á, Nhật Bản và Hàn Quốc. Hiện tại, cây diếp cá được phân bổ khắp các lục địa châu Á.
Diếp cá cũng được biết đến với tên gọi dấp cá, lá giấp, rau giấp, ngải cá, lá tim, đuôi thằn lằn và thậm chí là gọi là cây tắc kè hoa và bạch tật lê.
Đặc điểm của rau diếp cá
Diếp cá là cây thân thảo, mọc quanh năm với chiều cao phát triển từ 0.6 – 1m đồng thời có thân màu lục hoặc tím đỏ. Cây thường mọc ở những nơi ẩm ướt như ven suối, ven rừng, lề ruộng, bờ mương, khe núi và những khu vực gần mực nước biển, hồ.
Lá hình tim, dài tới 75mm và phần đầu lá hơi nhọn. Khi bạn vò hoặc nhai thử sẽ ngửi thấy mùi thanh như mùi cá. Hoa diếp cá nhỏ, mọc thành chùm và có màu vàng lục, thường ra hoa từ tháng 4 – 6. Quả nang với hạt hình trái xoan, nhẵn và thường ra quả từ tháng 7 – 10.
Những bài thuốc từ rau diếp cá
Giúp tiêu viêm
Hỗ trợ điều trị lao phổi, áp-xe phổi, viêm khí phế quản, ho sốt: Diếp cá 30g, lô căn 30g. Sắc uống thay trà. Có thể thêm đường cho dễ uống.
Hỗ trợ điều trị viêm khí phế quản, sốt ho nhiều đờm: Lá diếp cá 60g, lá tỳ bà 20g. Các vị trên ép lấy nước, thêm 100ml nước ép bí đao, chia uống trong ngày.
Hỗ trợ điều trị viêm phổi cấp, viêm đường tiết niệu, sốt, ho, tiểu rắt, tiểu buốt, nổi ban dị ứng: Diếp cá 30g, kim ngân hoa 15g, bạch mao căn 30g, liên kiều 15g. Sắc uống thay trà hàng ngày
Chữa trĩ sưng đau: Diếp cá 50g nấu nước đặc, xông hậu môn, Nước nguội, còn hơi ấm dùng rửa sạch trĩ. Bã đắp vào nơi tổn thương, cố định bằng băng dính.
Chữa đơn sưng, cả người nóng sốt mẩn đỏ: Diếp cá, cỏ nhọ nồi, cải rừng, xương sông, dưa chuột, khế, đơn đỏ, huyết dụ, nhài, mía dò. Tất cả dùng lá, mỗi vị 15g; xích hoa xà 3 lá, bí đao 3 miếng, củ nâu 3 miếng. Tất cả giã nát, thêm nước, lọc lấy nước uống, bã xoa vào chỗ sưng đỏ.
Một số bệnh khác
Chữa sởi: Diếp cá 16g, rau dệu 16g, đậu chiều 12g, cam thảo đất 12g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, sắc với 400ml nước , còn 100 ml. Uống làm 2 lần trong ngày. Công dụng: thúc sởi phát ra ngoài.
Chữa tiểu tiện sẻn, tiểu buốt, tiểu dắt: Rau diếp cá 30g, rau má 20g, mã đề 20g. Tất cả dùng tươi, rửa sạch, vò nát lọc lấy nước, uống.
Chữa kinh nguyệt không đều: Diếp cá 30g, ngải cứu 30g. Dùng tươi rửa sạch, cắt nhỏ, giã nát, lọc lấy nước, uống.
Điều trị sỏi thận ( khi sỏi còn nhỏ): Diếp cá 20g, cam thảo đất 15g, rau dệu 15g. Sắc uống. Uống liên tục 20-30 ngày.
Hoặc dùng bài : Diếp cá (sao vàng). Ngày dùng 6-12g. Hãm với nước sôi uống thay trà hàng ngày.
Chữa viêm tắc tia sữa: Diếp cá 30g, lá cải trời 30g. Tất cả dùng tươi, giã nát, thêm nước,lọc lấy nước cốt uống. Bã thuốc chưng nóng với giấm đắp.
Chữa viêm phổi: Diếp cá, kim ngân hoa, lô căn, liên kiều, mỗi vị 20g; thạch cao 40g; hạnh nhân, hoàng liên, hoàng cầm, mỗi vị 12g; ma hoàng 8g, cam thảo 5g
Cách dùng: Thạch cao sắc trước 15 phút; hoàng liên giã dập, cho các vị thuốc vào sắc uống trong ngày.
Nếu khó thở gia đình lịch tử 12g, tang bạch bì 12g;
Nếu ho ra máu gia bạch mao căn 12g.
Chữa viêm xoang: Diếp cá 20g, thạch cao 40g, kim ngân hoa 16g; tân di, hoàng cầm, chi tử, tri mẫu, mạch môn mỗi vị 12g.
Cách dùng: Thạch cao sắc trước 15 phút, sau đó cho các vị thuốc vào, sắc uống.
Nếu sốt, nhức đầu, sợ lạnh: bỏ hoàng cầm, mạch môn; Gia ngưu bàng 12g, bạc hà 12g.
Bài viết trên đây, chúng tôi đã cung cấp những bài thuốc hay về rau diếp cá. Hy vọng đã mang lại cho đọc giả thêm các kinh nghiệm về trị bệnh dân gian nhé.